on Saturday February 22, 2020

De duurzaamheidsbeweging: oorsprong en de pioniers

Als duurzaam marketingbureau verenigt Orange Bird Agency mensen die zich zorgen maken over klimaatverandering en helpen we bedrijven die de overgang naar een CO2-vrije economie bevorderen. Neem nog vandaag contact op als je benieuwd bent hoe wij ook jou kunnen helpen om jouw milieu- en commerciële doelen te bereiken!

In een van onze recente blogposts bekeken we de oorsprong van ons moderne idee over duurzaamheid. We vertelden over nuttige middelen en evenementen die jouw bedrijf verder kunnen helpen verduurzamen. In deze blogpost verleggen we onze blik op de duurzaamheidsbeweging en de mensen die anderen inspireren om het milieu te beschermen. Door de enorme omvang van de klimaatcrisis is het soms moeilijk te geloven dat één enkele persoon een grote impact kan maken. Wij zullen aantonen dat dit wel degelijk mogelijk is!

Na het lezen van dit artikel weet je meer over de onschatbare waarde van de duurzaamheidsbeweging, en heb je kennisgemaakt met de voormannen en -vrouwen van de beweging. Al deze mensen inspireren ons bij duurzaam marketingbureau Orange Bird om te blijven werken aan een schone toekomst. We hopen dat jij ook geïnspireerd raakt!

Duurzaamheidsbeweging: een definitie

Laten we beginnen met de definitie van het woord duurzaamheidsbeweging. In de brede zin van het woord omvat het iedereen die op een of andere manier zijn zorgen om het milieu uit. Het gaat dan niet om een bepaald aspect van milieubescherming: verschillende mensen houden zich bezig met verschillende delen van het probleem. 

Trekken we het woord wat nauwer, dan gaat het om de milieubeweging die langzaam vorm begon te krijgen vanaf de Renaissance. Vanaf midden 20ste eeuw won de beweging aan populariteit. Het was vooral gebaseerd op bescherming van het milieu tegen vernietiging of vervuiling door de mens. 

Het begrip duurzaamheidsbeweging wordt vaak in één adem genoemd met begrippen zoals milieubeweging en groene beweging. De duurzaamheidsbeweging onderscheidt zich op een belangrijke manier: het doel is niet alleen om het milieu te beschermen, maar ook om de activiteiten van de menselijke generaties van nu te verzoenen met de behoeften van toekomstige generaties en andere levensvormen.

Laten we in de ups en downs van de duurzaamheidsbeweging door de jaren heen duiken om zo de essentie en doelen beter te kunnen doorgronden.

Oorsprong van de duurzaamheidsbeweging

Een veel gedeeld idee is dat de acties van de duurzaamheidsbeweging zo midden jaren ‘50 van de vorige eeuw starten. Dit is niet helemaal waar. Het begon al veel eerder – verscheidene politieke economen van de Verlichting en vertegenwoordigers van de Romantische beweging van de jaren 1800 maakten zich al zorgen over de sociale en milieueffecten van de zware industrie. Hun zorgen hielden nauw verband met de industriële revolutie en de ongekende hoeveelheid luchtverontreiniging en onbehandeld afval die daardoor ontstond. Niettemin werd de milieubeweging pas echt actiever in de 20e eeuw, toen er meer onderzoek naar het onderwerp werd gedaan. Dit is ook het moment waarop de omvang van de negatieve invloed van de mens op het milieu duidelijker werd.

Wie waren eigenlijk de leiders op het gebied van duurzaamheid in die tijd?

Aldo Leopold en “A Sand County Almanac” (1949)

Foto van Aldo Leopold, een vroege voorvechter van de duurzaamheidsbeweging.

Bron: @Flickr

Aldo Leopold was een pionier op het gebied van land-ethiek, het idee van een verantwoordelijke relatie tussen de mensen en het land waarop zij leven en dat zij gebruiken. Leopold was ook invloedrijk in de beweging voor het behoud van de wildernis. Een van zijn beroemdste citaten is:

“Iets is goed als het de integriteit, stabiliteit en schoonheid van de biotische gemeenschap in stand houdt. Het is fout wanneer het anders neigt.”

Rachel Carson en “Silent Spring” (1962)

“Silent Spring” is een uniek voorbeeld van een milieugerelateerd boek waarvan 2 miljoen exemplaren werden verkocht en dat de wereld veranderde. Rachel Carson was een Amerikaanse zeebiologe die het verband beschreef tussen de afnemende vogelpopulaties en DDT en andere synthetische stoffen die mensen gebruikten in een poging de natuur onder controle te houden. Het inspireerde een grassroots milieubeweging die leidde tot de oprichting van het U.S. Environmental Protection Agency. Daarnaast wordt Rachel Carson binnen de moderne milieubeweging vaak genoemd als de inspirator van Earth Day, een internationale dag van milieubewustzijn.

John Muir en de beweging voor natuurbescherming

Foto van Amerikaans natuuronderzoeker John Muir en Amerikaanse president Theodore Roosevelt

Bron: @Wikipedia

De beweging voor natuurbescherming is zo’n uitgebreid onderwerp dat het eigenlijk een aparte post verdient. Voor nu willen we vertellen over John Muir, een van de beroemdste Amerikaanse natuurbeschermers. Zijn baanbrekende artikelen over het behoud van de wildernis zetten de Amerikaanse regering aan tot de oprichting van Yosemite National Park. Zijn biograaf noemt Muir:

“een van de beschermheiligen van de twintigste-eeuwse Amerikaanse milieubescherming.”

Hoewel we het tot nu toe alleen gehad hebben over mensen van Europese/Amerikaanse afkomst, is het belangrijk om te zeggen dat de duurzaamheidsbeweging geen exclusief Westers fenomeen is. Ja: de beweging kreeg hier meer tractie, maar mensen van over de hele wereld bleven en blijven geïnteresseerd in het beschermen van onze planeet. De beweging voor milieubescherming die we hierboven al noemden, heeft zijn wortels in de wouden van India. We raden je daarom aan om je vooral te verdiepen in de regio’s die jouw interesse hebben om zo meer te leren over hoe de duurzaamheidsbeweging zich mondiaal ontwikkelde. 

De huidige duurzaamheidsbeweging

foto van protestmars voor de klimaatbeweging in Amerika.

Bron: @Flickr

In de 21ste eeuw heeft de duurzaamheidsbeweging steeds meer instrumenten tot zijn beschikking. Social media en de beschikbaarheid van meer en meer wetenschappelijke onderbouwing maken het veel makkelijker om de boodschap over klimaatverandering te verspreiden en op te roepen tot actie. Als resultaat raken steeds meer mensen betrokken bij klimaatacties, variërend van online activisme tot het stemmen voor politieke partijen met een groene agenda. 

Door de toenemende complexiteit van de moderne wereld worden milieuvraagstukken nog wel eens op een zijspoor gezet ten faveure van meer urgente politieke of economische problemen. Toch nemen meer en meer mensen duurzaamheid serieus. Zij gebruiken hun kennis, expertise en passie om de noodklok te luiden en samen onze leefomgeving in stand te houden. 

Hier willen we je vertellen over de bekende leiders van de duurzaamheidsbeweging van nu, en over de mensen die lokaal aandacht vragen voor het milieu. Zo laten we zien dat het belangrijk is om op alle niveaus in actie te komen. We maken kennis met mensen met verschillende beroepen, van CEO’s tot kunstenaars, en de waaier van manieren die zij inzetten om hun zorgen over het milieu te uiten. Zo tonen we aan dat we de huidige klimaatcrisis vanuit verschillende invalshoeken moeten bestuderen.

Prominente zakenmensen

1. Al Gore

De voormalige vice-president van de VS, Al Gore, is al sinds 1976 betrokken bij milieukwesties en werd een bekend pleitbezorger van het klimaatbeleid met de release van zijn documentaire “An Inconvenient Truth” in 2006. De documentaire ontving grote lof omdat het het internationale publiek bewust maakte van de opwarming van de aarde en nieuwe energie in de milieubeweging bracht.

2. Paul Hawken

Portretfoto van Paul Hawken, Amerikaans auteur, voorvechter van de duurzaamheidsbeweging

Bron: @Wikipedia

Paul Hawken schreef verschillende boeken, waaronder The Next Economy (1983) en The Ecology of Commerce (1993). Zijn boeken zijn geciteerd door presidenten, maar worden ook gebruikt op business schools. Ook is hij Executive Director van het Project Drawdown, dat zich inzet voor het terugdringen van broeikasgassen om de klimaatverandering tegen te gaan.

3. CEO’s: Paul Polman, Lee Scott en Yvon Chouinard

Veel CEO’s spraken zich in de 21e eeuw uit over milieuvraagstukken. Tal van grote ondernemers steunden het akkoord van Parijs en CEO’s van grote Amerikaanse bedrijven zoals Disney, Tesla, JP Morgan en Walmart spraken zich uit over de dringende noodzaak van klimaatactie. Ook andere grote bedrijven zijn begonnen hun bezorgdheid over het milieu te uiten.

Lee Scott, CEO van Walmart, besloot dat het bedrijf drie doelen moest nastreven: 100% hernieuwbare energie gebruiken, geen afval produceren en producten verkopen die mensen en het milieu ondersteunen.

De CEO van de Unilever-groep, Paul Polman, stelde een zeer ambitieus doel voor zijn bedrijf. Sinds 2010 wil het bedrijf zijn activiteiten verdubbelen en tegelijkertijd zijn driepuntenplan voor duurzaam leven uitvoeren: meer dan een miljard mensen helpen hun gezondheid en welzijn te verbeteren, de milieuvoetafdruk van zijn producten halveren en 100% van zijn landbouwgrondstoffen op duurzame wijze inkopen.

Portretoto van Paul Polman, CEO van de Unilever-groep

Bron: @Wikipedia

En niet te vergeten: Yvon Chouinard, CEO van Patagonia. Hij heeft een heel duidelijke visie voor zijn bedrijf: “Patagonia doet zaken om onze planeet te redden.” Dit zijn zeker geen loze woorden: Patagonia geeft ongeveer 900 subsidies per jaar aan verschillende activistische organisaties, investeert in duurzame startups, het lanceerde zelfs een activistische hub om zijn klanten in contact te brengen met grassroots milieuorganisaties.

Een foto van Yvon Chouinard uit 1972.

Bron: @Wikipedia

4. Joyce van Os de Man

Foto van Joyce van Os de Man, voorvechter van de duurzaamheidsbeweging.

Bron: change.inc

Als Manager Benelux bij OrangeGas zet Joyce van Os de Man zich met haar werk in voor de bevordering van de duurzaamheidsbeweging en de bescherming van het milieu. Op dit moment zet ze zich in om milieuvriendelijk reizen werkelijkheid te laten worden. Ze wil onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen verminderen door het creëren van een netwerk van schone tankpunten in heel Europa: ‘Wat vooral belangrijk is, is dat mensen niet wachten maar vandaag beginnen. Want nu is er al veel mogelijk.”

5. Maurits Groen

Foto van Maurits Groen bij de bekendmaking van de Radicale Vernieuwers van Nederland.

Bron: @wikipedia

Nederlandse communicatieadviseur, activist en ondernemer Maurits Groen heeft zijn professionele leven gewijd aan het bevorderen van duurzaamheid in het bedrijfsleven. Groen wordt algemeen beschouwd als een van de invloedrijkste Europeanen op het gebied van duurzame ontwikkeling en was medeoprichter van tal van duurzame bedrijven, waaronder Off-Grid Solutions, DoTheBrightThing en Greenem. Zijn succes bij het klimaatneutraal maken van het WK voetbal in 2010 bracht duurzaamheid wereldwijd onder de aandacht en inspireerde miljoenen mensen om over hun eigen impact op het milieu na te denken.

6. Jij?

In welke sector je ook actief bent, ook jouw organisatie kan een kracht zijn voor verandering in de wereld. Met jou aan het roer kan jouw start-up, MKB of onderneming een duurzaam bedrijf zijn dat de wereld verandert, industrieën domineert en een erfenis nalaat die generaties lang meegaat. Een duurzaam marketingbureau kan je helpen je doelen te bereiken.

Wil je een duurzame ondernemer worden? Neem dan contact op met Orange Bird en ontdek hoe wij je kunnen helpen.

Pioniers in technologie

Bertrand Piccard (Solar Impulse)

Foto van Bertrand Piccard, oprichter van de Solar Impulse Foundation

Bron: @Wikipedia

Een vlucht rond de wereld lijkt moeilijk uitvoerbaar, maar Zwitserse ontdekkingsreiziger Bertrand Piccard en ondernemer André Borschberg deden het op de meest duurzame manier – zij voerden de allereerste vlucht rond de wereld op zonne-energie uit. Ze bewezen daarmee dat reizen mogelijk is zonder fossiele brandstoffen, ook in de luchtvaart. Zoals Piccard het zelf zei: “Mensen zullen je vertellen dat het onmogelijk is, en dat is precies waarom wij het proberen te doen”.

Het bleef niet bij een vlucht rond de wereld: samen richtten de mannen het International Committee of Clean Technologies en de Solar Impulse Foundation op. Deze organisaties selecteren CleanTech-oplossingen die het milieu op een rendabele manier beschermen en onderscheidt ze met het Solar Impulse Efficient Solution Label.

Kunstenaars en hun kijk op het milieu

Bernice Notenboom

Foto van Bernice Notenboom, klimaatjournalist, filmmaker en poolreiziger.

Bron: @her website

Bernice Notenboom is klimaatjournalist, filmmaker en… een beroemde poolreiziger! Ze is de eerste vrouw die de Noordpool, de Zuidpool en de koudepool heeft bereikt. In haar film SEA BLIND neemt ze ons mee naar de Noordpool, waar we getuige zijn van de desastreuze gevolgen van klimaatverandering.

Sarah Robertson

Foto van Sarah Robertson, documentairemaker over duurzame onderwerpen en klimaatverandering

Bron: @her website

Sarah Robertson is een Canadese documentairemaker, regisseur en schrijver die gespecialiseerd is in producties over wildlife, wetenschap en geschiedenis. Ze heeft 25 jaar ervaring met het maken van films over het Noordpoolgebied en andere onderwerpen, met name Planet Earth, National Geographic’s serie Great Migrations en BBC’s Frozen Planet. Ze rapporteerde over het vele bewijs voor de wereldwijde klimaatverandering die ze zag tijdens haar werk.

Dr. Renée Lertzman

Dr. Renée Lertzman koppelt kennis van psychologisch onderzoek aan duurzaamheid. Ze gebruikt onderzoek en inzichten uit de sociale wetenschappen en creëert heldere tools die organisaties over de hele wereld kunnen gebruiken om in contact te komen met diverse gemeenschappen. Ook wordt ze regelmatig gevraagd om les te geven en onderzoek te presenteren voor instellingen als het Wereld Natuur Fonds, het White House Social and Behavioral Sciences Team (SBST), het National Center for Atmospheric Research, maar ook voor verschillende universiteiten (o.a. Columbia University, Radboud University in Nederland, Lanzhou University in China).

Naomi Klein

Haar boek uit 2015, This Changes Everything, belicht de rol van het mondiale kapitalisme in het stimuleren van acties die de klimaatverandering tegengaan. Het laat zien hoe het tijdperk van neoliberaal marktfundamentalisme waarin we nu leven het moeilijk maakt om de natuur te beschermen.

Peter Kalmus Foto van klimaatwetenschapper Peter Kalmus

Bron: @hiswebsite

Peter Kalmus, geprezen schrijver, NASA-ingenieur en klimaatwetenschapper, publiceerde diverse artikelen om de duurzaamheidsbeweging en de noodzaak van actie onder de aandacht te brengen. Naast het belichten van klimaatgerelateerde kwesties in zijn bekroonde boek, ‘Being the Change: Live Well and Spark a Climate Revolution’, is Kalmus ook een aanhanger van de #FlyingLess-beweging en medeoprichter van de pro-duurzaamheid app, Earth Hero.

Jonathan Franzen Foto van Great American Novelist Jonathan Franzen

Bron: wikipedia

‘Great American Novelist’ Jonathan Franzen’s artikel uit 2019 over klimaatverandering, “What If We Stopped Pretending?” was een van The New Yorker’s meest gelezen artikelen van het jaar. Hoewel het beruchte essay controversieel is en bekend staat om zijn pessimistische benadering van de mogelijkheid tot verandering, kreeg het veel publiciteit en inspireerde het mensen om te blijven praten over klimaatverandering.

Ook de jeugd komt in actie

Jongeren protesteren met een spandoek voor de duurzaamheidsbeweging

Bron: @Flickr

De noodzaak om in actie te komen is duidelijk, vooral voor de jongste mensen. Geen wonder dat de leiders van de duurzaamheidsbeweging steeds jonger worden. Onlangs spijbelden duizenden schoolkinderen en jongeren in heel Europa om te betogen tegen de klimaatverandering.

Greta Thunberg

Foto van Greta Thunberg tijdens een schoolstaking voor het klimaat.

Bron: @Wikipedia

Je hebt vast wel gehoord over Greta Thunberg, de toen 16-jarige Zweedse scholiere die in 2018 de eerste ‘schoolstaking voor het klimaat’ begon. Sindsdien woonde ze talloze evenementen op hoog niveau bij om klimaatactie te eisen en lanceerde ze verschillende projecten. Haar acties inspireerden duizenden andere jongeren over de hele wereld om zich aan te sluiten bij de duurzaamheidsbeweging. Greta heeft bewezen dat niemand te jong is om een verschil te maken.

Boyan Slat

Foto van Boyan Slat in een talkshow over zijn project The Ocean Cleanup

Bron: @Wikipedia

Hier is nog een voorbeeld van een jonge voorvechter van klimaatactie. Op zijn 16e besloot Boyan Slat het probleem van plastic in de oceaan op te lossen. Hij richtte The Ocean Cleanup op, een NGO die technologie ontwikkelt om plastic afval uit de oceanen te halen.

De volgende stappen voor de duurzaamheidsbeweging

We hebben gezien dat veel mensen zich al enkele eeuwen geleden bewust waren van de negatieve invloed van menselijke activiteiten op de natuur. Hoewel mensen in het begin niet alle technologische voordelen hadden die we vandaag hebben, vonden ze toch een manier om het milieubewustzijn te bevorderen. De duurzaamheidsbeweging heeft de kracht om gelijkgestemde mensen die de wereld waarin we leven willen veranderen met elkaar in contact te brengen en ons op een milieuvriendelijker pad te brengen.

Als duurzaam marketingbureau begrijpen wij dat milieuproblemen niet makkelijk op te lossen zijn. De problemen zijn zeer complex, en de hoeveelheid werk die moet worden verzet om ze aan te pakken kan overweldigend zijn.

Wij geloven in iets dat machtiger is dan de miljarden dollars die niet-duurzame bedrijven hebben – wij geloven in de kracht van mensen. Als elke Homo Sapiens in actie komt en verandert in Homo Sustainabilitus, kunnen we onze habitat en die van andere dier- en plantensoorten behouden. Voor het te laat is.

Meer inspiratie

Wil je meer lezen? Hier wat kijk- en leestips van het team van duurzaam marketingbureau Orange Bird:

How to follow the paths of sustainability trailblazers

All the sustainable ladies: 10 women who will inspire you

The Guardian – Sustainability

Green Matters

GreenBiz

Ray Anderson: The business logic of sustainability

Sustainability in business = 51% to 81% more profit (CSR)

How we can make the world a better place by 2030 | Michael Green | TED Talks

Previous postNext post